Ngành xây dựng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 7,34% cao nhất so với cùng kỳ từ năm 2020 đến 2024. Trong bối cảnh đó, mặc dù các công ty thép đạt được những kết quả kinh doanh khả quan, nhưng nhìn chung ngành thép vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn.
Khó khăn và thử thách của ngành thép
Giá nguyên liệu đầu vào như quặng sắt, than mỡ luyện cốc và thép phế liệu tăng cao đã đẩy chi phí sản xuất thép lên, ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp. Thêm vào đó, thị trường bất động sản chưa hoàn toàn phục hồi khiến nhu cầu tiêu thụ thép giảm, tạo ra tình trạng tồn kho tích tụ. Công ty thép trong nước còn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Thép Trung Quốc tràn ngập vào thị trường Việt Nam đã gây ra bất lợi cho các nhà máy thép nội địa khi phải đối diện với nguy cơ mất thị phần trong nước. Hơn nữa, trên thị trường thế giới, giá thép xây dựng có xu hướng giảm mạnh do nhu cầu tiêu thụ suy yếu. Giá thép tại Sàn giao dịch tương lai Thượng Hải đã rơi vào mức thấp nhất trong vòng 5 năm trở lại đây, gây thêm áp lực lên giá cả trong nước.
Xuất khẩu là một kênh tiêu thụ quan trọng của ngành thép Việt Nam, nhưng hiện nay, các nhà máy thép đang gặp khó khăn với các tiêu chuẩn xanh từ các thị trường quốc tế, đặc biệt là châu Âu. Bên cạnh đó, ngành thép cũng đang đối mặt với nhiều cuộc điều tra chống bán phá giá. Cuối tháng 3/2024, các công ty lớn như Hòa Phát [HPG] và Formosa đã yêu cầu Bộ Công Thương điều tra chống bán phá giá đối với thép cuộn cán nóng [HRC] nhập khẩu từ Trung Quốc.
Ngành thép ghi nhận sự tăng trưởng tuy còn nhiều thách thức
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã ban hành quyết định điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc để bảo vệ lợi ích cho các doanh nghiệp nội địa. Đối với thị trường xuất khẩu, Canada đã khởi xướng điều tra dây thép xuất khẩu từ Việt Nam, trong đó các doanh nghiệp như HPG và Formosa cũng đang bị ảnh hưởng.
Bất chấp những thách thức hiện tại, ngành thép Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2024, đặc biệt khi thị trường bất động sản có dấu hiệu khởi sắc. Các luật sửa đổi như Luật Đất Đai và Luật Kinh doanh Bất động sản được thông qua đã tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, tạo điều kiện cho các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, từ đó tăng nhu cầu tiêu thụ thép.
Sự hỗ trợ từ các chính sách kinh tế của Trung Quốc, như gói kích thích được công bố vào cuối tháng 9, cũng giúp giảm chi phí vay vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường bất động sản nước này, và gián tiếp tác động tích cực đến ngành thép thế giới, bao gồm Việt Nam.
Cuối cùng, giá thép đã có sự hồi phục đáng kể sau khi chạm đáy, với mức tăng hơn 12% trong tuần đầu tiên của tháng 10. Đây là tín hiệu tích cực cho các công ty thép và nhà máy thép trong nước, mở ra cơ hội phục hồi và phát triển trong thời gian tới.
Ngành thép Việt Nam, mặc dù đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, vẫn có tiềm năng phát triển nhờ vào những yếu tố hỗ trợ từ thị trường quốc tế và các chính sách nội địa. Sự linh hoạt trong việc điều chỉnh sản xuất và thích ứng với xu hướng mới sẽ là chìa khóa giúp ngành thép vượt qua giai đoạn khó khăn này.