Trước phản ứng của nhiều quốc gia đối với làn sóng thép xuất khẩu giá rẻ từ Trung Quốc, một vấn đề được nhiều chuyên gia đặt ra đó là liệu tác động của biện pháp bảo hộ có thực sự hiệu quả về lâu dài? Dưới đây là một số phân tích.
Bảo hộ thép nội địa có thực sự hiệu quả?
Các biện pháp bảo hộ đối với thép Trung Quốc, dù giúp các công ty thép trong nước giảm bớt áp lực cạnh tranh, nhưng chỉ có tác động ngắn hạn. Theo Tomas Gutierrez, Giám đốc bộ phận dữ liệu tại Kallanish Commodities, các nhà xuất khẩu thép Trung Quốc có thể chuyển hướng qua nước thứ ba để né thuế và tiếp tục đưa thép vào thị trường quốc tế. Chim Lee, nhà phân tích cấp cao của EIU, cũng cho rằng, khi bị áp thuế tại một thị trường, các nhà sản xuất thép Trung Quốc sẽ tìm kiếm thị trường thay thế cho đến khi những thị trường đó cũng áp dụng các biện pháp hạn chế.
Thép Việt Nam trước sức cạnh tranh từ thép xuất khẩu Trung Quốc
Thực tế cho thấy, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi tăng thuế đối với thép Trung Quốc vào tháng 4 và ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump, cũng đề xuất mức thuế 60% đối với hàng hóa Trung Quốc. Tuy nhiên Mỹ chỉ chiếm chưa đến 1% lượng thép xuất khẩu của Trung Quốc năm 2023, tác động của các biện pháp này là khá hạn chế.
Tại Đông Nam Á, Việt Nam cũng tiến hành điều tra chống bán phá giá với thép cuộn cán nóng của Trung Quốc. Nếu cuộc điều tra dẫn đến việc áp thuế, tác động đối với ngành thép Trung Quốc có thể lớn hơn nhiều so với các biện pháp bảo hộ của Mỹ. Việt Nam chiếm tới 10% sản lượng thép xuất khẩu của Trung Quốc năm nay, cùng với các thị trường quan trọng khác như Thái Lan, Ấn Độ và Brazil.
Trong khi đó, nhu cầu thép nội địa tại Trung Quốc đang suy giảm do bất động sản sa sút và đầu tư hạ tầng chuyển hướng từ đường bộ và đường sắt sang năng lượng. Hiệp hội Thép Thế giới dự báo, nhu cầu thép nội địa của Trung Quốc sẽ giảm xuống dưới 50% nhu cầu toàn cầu năm nay, lần đầu tiên trong sáu năm. Với việc nhiều cong ty thep nội địa thua lỗ nặng, gần 75% các công ty thép Trung Quốc đang báo lỗ trong nửa đầu năm 2023, và một số đối mặt với nguy cơ phá sản.
Trước xu hướng phát triển “thép xanh” và các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường, thị trường thép toàn cầu đang chuyển mình. Tuy nhiên, đối với Trung Quốc, việc ứng dụng thép xanh còn nhiều thách thức về mặt chi phí và công nghệ. Việc cải tiến công nghệ và hợp tác quốc tế có thể giúp các công ty thép Trung Quốc thích ứng với xu hướng này trong dài hạn.