Dự báo cho thấy tổng lượng thép xuất khẩu cả năm của Trung Quốc có thể phá vỡ kỷ lục 110 triệu tấn từng thiết lập vào năm 2015. Sự bùng nổ này đang tạo ra những thách thức lớn cho các nhà sản xuất thép trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam.
Giá thép vẫn tiếp tục giảm
Giá thép trên thị trường quốc tế đã giảm sâu do lượng thép xuất khẩu từ Trung Quốc “ngập” vào các thị trường khác. Giá thép cuộn, một sản phẩm chủ lực trong ngành xây dựng, tại Đông Nam Á đã giảm từ mức 700-900 USD/tấn trong giai đoạn 2021-2022 xuống còn 510-520 USD/tấn vào hiện tại. Điều này không chỉ tạo áp lực lên giá thành sản xuất thép tại các nhà máy sản xuất thép trên toàn cầu mà còn làm giảm lợi nhuận của các công ty thép lớn, bao gồm cả Nippon Steel của Nhật Bản, một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới.
Các nhà sản xuất thép xây dựng, đặc biệt là những doanh nghiệp đang cố gắng chuyển đổi sang thép xanh, đang phải đối mặt với bài toán khó khăn về chi phí sản xuất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, thép xanh có thể là một lợi thế trong bối cảnh nhu cầu thị trường ngày càng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Lượng tồn kho thép ngày càng tăng. Tại Trung Quốc, tồn kho thép của các nhà sản xuất hiện nay cao hơn khoảng 4 triệu tấn so với cùng thời điểm năm 2020. Điều này xảy ra do nhu cầu trong nước yếu đi trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng chậm lại và khủng hoảng bất động sản kéo dài.
Khủng hoảng bất động sản “đóng băng” ngành thép
Làm gì trước áp lực thép từ Trung Quốc?
Dù Trung Quốc hiện chiếm hơn 50% tổng sản lượng thép toàn cầu, lượng thép xuất khẩu từ nước này chỉ chiếm một phần nhỏ so với sản lượng thép thô khổng lồ mà họ sản xuất. Tuy nhiên, sự gia tăng đột biến trong xuất khẩu thép của Trung Quốc đã khiến các quốc gia lo ngại, đặc biệt là khi Trung Quốc bắt đầu tăng cường xuất khẩu các loại thép tấm chất lượng cao, dùng trong sản xuất công nghiệp.
Sự cạnh tranh từ Trung Quốc đang đẩy các nhà sản xuất thép [thép gân, thép cuộn] vào tình thế phải nhanh chóng nâng cao chất lượng và cải tiến quy trình sản xuất để không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn giảm thiểu tác động môi trường. Việc phát triển và ứng dụng thép xanh có thể là chìa khóa giúp các nhà sản xuất thép xây dựng Việt Nam vượt qua những thách thức này.
Dù ngành thép toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều khó khăn do sự gia tăng xuất khẩu thép từ Trung Quốc và áp lực giảm giá, thép xanh vẫn là một lối thoát tiềm năng. Sự chuyển dịch sang sản xuất thép xanh không chỉ giúp các nhà máy sản xuất thép tại Việt Nam duy trì sự cạnh tranh mà còn tạo điều kiện cho việc phát triển bền vững. Điều này đặc biệt quan trọng khi các quy định về môi trường ngày càng nghiêm ngặt và nhu cầu thị trường đối với thép xanh ngày càng tăng.