Năm 2023, Việt Nam nhập khẩu tới 14 triệu tấn thép, bao gồm những sản phẩm mà các công ty thép trong nước đã có thể đáp ứng được. Trước tình hình này, Nhà nước đã có các chính sách hỗ trợ, đặc biệt là các biện pháp phòng vệ thương mại nhằm đối phó với áp lực nhập khẩu lớn và bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
Ông Thảo cho biết: “Vừa qua, Nhà nước cũng đã có các chính sách hỗ trợ cho ngành thép. Đặc biệt là các chính sách về phòng vệ thương mại. Việc phòng vệ này xuất phát từ áp lực quá lớn trong việc nhập khẩu. Thời gian qua, chúng ta cũng đã có một số biện pháp phòng vệ thương mại như phôi thép, thép xây dựng, thép không gỉ, tôn mạ màu… Gần đây, các doanh nghiệp cũng đặt vấn đề cần áp dụng phòng vệ thương mại với một số sản phẩm mới và tiếp tục duy trì phòng vệ thương mại đối với một số sản phẩm như thép không gỉ.”
Theo các doanh nghiệp sản xuất thép, ngành thép non trẻ của Việt Nam không thể thiếu sự ủng hộ từ Nhà nước qua các chính sách và biện pháp phòng vệ thương mại. Chính sách bảo vệ ngành công nghiệp nội địa là cần thiết để ngành thép có thể phát triển bền vững và góp phần vào nền kinh tế tự lực. Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra 28 vụ việc phòng vệ thương mại và áp dụng 22 biện pháp với hàng hóa nhập khẩu. Ông Chu Thắng Trung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại, cho biết các biện pháp này đã bảo vệ các ngành sản xuất trong nước, tạo điều kiện phát triển, và tạo thêm việc làm cho hàng trăm ngàn lao động. Biện pháp phòng vệ thương mại giúp nền kinh tế không phụ thuộc vào nhập khẩu, mang lại sự ổn định và sức chống chịu tốt hơn trước các tác động từ bên ngoài.
Các nhà máy thép hướng đến sản xuất thép xanh
Bên cạnh đó, các nhà máy thép tại Việt Nam cũng đang nỗ lực hướng đến việc sản xuất thep xanh, nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Thép xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty thép Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Những biện pháp bảo vệ thương mại cần được duy trì và phát triển để bảo vệ các nhà máy sản xuất thép và ngành công nghiệp nội địa. Ngành thép với tư cách là một ngành tạo ra “bánh mì của nền công nghiệp” rất cần được sự hỗ trợ và bảo vệ từ Nhà nước để có thể phát triển bền vững, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế tự lực tự cường của Việt Nam. Đồng thời, việc bảo vệ này phải có tính dài hạn để đủ thời gian cho ngành non trẻ lớn mạnh, đủ sức cạnh tranh với các cường quốc thép khác trong khu vực.
Liên quan đến vấn đề này, trong báo cáo mới nhất về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại, Bộ Công Thương cho biết, công tác khởi kiện, điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại tiếp tục được đẩy mạnh, tạo lập lại môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các ngành sản xuất trong nước. Thực tế, thời gian qua, hàng hóa nhập khẩu có dấu hiệu bán phá giá hoặc được trợ cấp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho một số ngành sản xuất, nhiều nhất là các nha may thep.
Theo đánh giá của ông Chu Thắng Trung, biện pháp phòng vệ thương mại với hàng nhập khẩu được áp dụng thời gian qua đã bảo vệ các ngành sản xuất trong nước, bảo vệ công ăn việc làm của hàng trăm ngàn lao động. Nhờ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại hợp lý, phù hợp với cam kết quốc tế, các ngành sản xuất trong nước được bảo vệ trước những hành vi cạnh tranh không bình đẳng, từ đó tạo điều kiện phát triển, tạo thêm việc làm và giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Ở góc độ tiêu dùng, các biện pháp phòng vệ thương mại trong dài hạn giúp nền kinh tế không bị phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu, đem lại ổn định và sức chống chịu tốt hơn trước những tác động và cú sốc từ bên ngoài.