Theo số liệu thống kê trong nửa đầu năm 2024, lượng thép xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU đạt 1,6 triệu tấn, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, trong tháng 6, lượng thép xuất khẩu giảm 24,4% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 210.000 tấn. Mặc dù giá bán trung bình trong tháng 6 tăng 6% so với tháng 5, lên hơn 710 USD/tấn, nhưng vẫn giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá thép tiếp tục giảm
Giá thép thế giới đang gặp khó khăn, ảnh hưởng đến giá thép xuất khẩu của Việt Nam. Trong bối cảnh này, giá thép xây dựng giao dịch trên sàn London trung bình trong tháng 6 đạt khoảng 570 USD/tấn, giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá thép HRC [cuộn cán nóng] trung bình trong tháng 6 là khoảng 680 USD/tấn, giảm 7% so với năm trước và giảm 16% so với đầu năm.
Sự giảm giá thép thế giới chủ yếu do nhu cầu yếu ở Trung Quốc, quốc gia sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất thế giới. Trung Quốc đang đẩy mạnh xuất khẩu thép để giải quyết tình trạng dư thừa, gây áp lực lớn lên giá thép toàn cầu. Đồng thời, giá thép xuất khẩu từ Việt Nam vẫn cao hơn so với một số nguồn cung từ Nga, Ukraine, và Ai Cập, đứng ở mức 681 euro/tấn, theo dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Châu Âu [Eurostat].
Trong 5 tháng đầu năm 2024, EU là thị trường nhập khẩu thép lớn nhất của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 26%, tiếp theo là thị trường ASEAN với 25,75%. Thị phần thép của Việt Nam tại EU đã tăng mạnh, đứng thứ 7 và chiếm 6,1%, tăng từ 0,7% so với năm 2020, thời điểm hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU [EVFTA] có hiệu lực.
Mặc dù xuất khẩu thép sang EU tăng trưởng, các doanh nghiệp sản xuất thép của Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bị điều tra chống bán phá giá. Ủy ban Châu Âu [EC] đã nhận được hồ sơ yêu cầu điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cuộn cán nóng không hợp kim hoặc hợp kim nhập khẩu từ Việt Nam. Trong trường hợp điều tra được khởi xướng, EC sẽ gửi các tài liệu liên quan cho các bên liên quan.
Cần đáp ứng được các tiêu chí khi sản xuất thép để xuất khẩu
Những thách thức từ thị trường nội địa
Hiện tại, Việt Nam chỉ có hai doanh nghiệp san xuat thep HRC lớn là Hoà Phát và Formosa với tổng công suất tối đa hơn 8 triệu tấn. Theo thông báo mới nhất từ Hòa Phát, sản lượng thép cuộn cán nóng quý II đã giảm 10% so với quý I do khó khăn trong tiêu thụ cả ở thị trường nội địa và xuất khẩu. Sự gia tăng lượng thép cuộn cán nóng nhập khẩu giá thấp trong nửa đầu năm 2024 đã gây sức ép lớn lên tiêu thụ thép cuộn cán nóng tại thị trường Việt Nam.
Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, thép xây dựng [thép gân, thép cuộn] vẫn là động lực chính giúp tăng trưởng doanh thu của Hòa Phát trong quý II, bù đắp cho sự sụt giảm doanh thu từ mặt hàng thép cuộn cán nóng. Công ty cho biết, sự tăng trưởng doanh thu từ thép xây dựng đã giúp duy trì hoạt động kinh doanh trong bối cảnh khó khăn hiện tại.
Ngành thép Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng trong xuất khẩu sang EU nhưng phải đối mặt với giảm giá và những thách thức từ việc điều tra chống bán phá giá. Các doanh nghiệp sản xuất thép cần tiếp tục nỗ lực cải thiện chất lượng sản phẩm và tăng cường cạnh tranh để duy trì và mở rộng thị phần trên thị trường quốc tế. Đồng thời, việc theo dõi và ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững trong ngành sản xuất thép.